Δυσλεξία: ενδείξεις σε διάφορες ηλικίες

Η δυσλεξία αποτελεί συγκεκριμένο μέρος διάγνωσης Ειδικής Μαθησιακής Δυσκολίας, και περιγράφεται από ουσιαστικά και ποσοτικά χαμηλότερες ακαδημαϊκές δεξιότητες από τις αναμενόμενες για τη χρονολογική ηλικία του ατόμου, και προκαλούν σημαντική παρέμβαση στην ακαδημαϊκή ή επαγγελματική απόδοση, ή με καθημερινές δραστηριότητες, όπως επιβεβαιώνεται από ολοκληρωμένη κλινική εκτίμηση.

Η δυσλεξία, όπως αναφέρεται και από την ονομασία της, αναφέρεται στη δυσκολία ανάγνωσης ή κατανόησης λέξεων και άλλων σύμβολων, που όμως δεν επηρεάζει την γενική νοημοσύνη ενός ατόμου. Χαρακτηρίζεται από γενικές δυσκολίες στην ορθή αναγνώριση γραμμάτων, ανάγνωση λέξεων, αποκωδικοποίηση, κατανόηση κειμένου, και ορθογραφία.

Οι ακόλουθες δυσκολίες αναφέρονται σε διάφορα αναπτυξιακά στάδια μπορεί να σχετίζονται με την πιθανή παρουσία δυσλεξίας. Αν έχετε ανησυχίες ότι το παιδί σας δείχνει μερικές από αυτές τις δυσκολίες, και για την εξακριβωμένη και επιβεβαιωμένη διάγνωση δυσλεξίας (ή άλλης μαθησιακής δυσκολίας) χρειάζεται επίσημη ψυχοεκπαιδευτική αξιολόγηση από ένα εμπειρογνώμονα ειδικό.

Σημαντικό να αναφέρω ότι οι δυσκολίες που αναφέρονται παρακάτω είναι γενικές ενδείξεις, και δεν αποτελούν τις αποκλειστικές προϋποθέσεις για διάγνωση μαθησιακής δυσκολίας. Ας μην ξεχάσουμε τη σημαντική επίδραση του COVID-19 στην γενικότερη ανάπτυξη των παιδιών μας.*

Νηπιακή ηλικία:  

• Ανάπτυξη ομιλίας σε αργότερη ηλικία απ’ ότι αναμένεται,

• Δυσκολία στο χωρισμό και ανάμιξη ήχων σε λέξεις,

• Συχνά φαίνεται δυσκολία στην προφορά λέξεων (μπασκέτι-σπαγγέτι),

• Δυσκολία στην ομοιοκαταληξία,

• Δυσκολία να μάθει το αλφάβητο, αριθμούς, μέρες της βδομάδας, χρώματα, σχήματα και τη σωστή ορθογραφία του ονόματος του.

Ηλικίες δημοτικής εκπαίδευσης:

• Δυσκολία στην αποκωδικοποίηση λέξεων (διάβασμα μεμονωμένων λέξεων),

• Αργοπορημένη μάθηση της σύνδεσης μεταξύ γραμμάτων και ήχων,

• Σύγχυση μικρών λέξεων (στο, το, και, με, πήγε, πάει),

• Δείχνει συνεχής σύγχυση και λάθη,

  • αντιστροφή γραμμάτων (β/δ, ξ/ζ, ε/3),

  • αντιστροφή λέξεων (λομηι-λο-μηλολο/μήλο),

  • αντικατάσταση λέξεων με λέξεις παρόμοιας έννοιας (κοντός/χαμηλός),

• Δυσκολία μάθησης νέας δεξιότητας,

• Δυσκολία μνημόνευσης γεγονότων.

 Ηλικίες γυμνασίου:

• Ανάγνωση σε μικρότερο ηλικιακό επίπεδο απ’ ότι αναμένεται,

• Αντιστροφή σειροθέτησης γραμμάτων (ε/3),

• Αργοπορημένη μάθηση στα πρόθυμα, επίθημα, λέξεις ρίζες, και άλλων ορθογραφικών κανόνων,

• Δυσκολία στην ορθογραφία, ή έλλειψη σταθερής χρήσης σωστής ορθογραφίας (σωστή ορθογραφία σε διαγωνίσματα ορθογραφίας, αλλά λάθος όταν γράφει μια ιστορία),

• Αργοπορημένη ανάκληση γεγονότων,

• Δυσκολία στην κατανόηση,

• Ξεχνά να παραδίδει μαθήματα για το σπίτι,

• Δυσκολία στην οργάνωση και διαχείριση χρόνου.

Ηλικίες λυκείου και πανεπιστήμιου:

• Αργή ανάγνωση με αρκετά λάθη,

• Δυσκολία στην ορθογραφία, συχνά γράφει την ίδια λέξη με διαφορετικούς τρόπους,

• Αποφυγή γράψιμου η/και ανάγνωσης,

• Δυσκολία στην περίληψη,

• Μπορεί να έχει δυσκολία να απαντά ανοιχτές ερωτήσεις σε διαγωνίσματα,

• Ανεπαρκής μνήμη,

• Διαβάζει πληροφορίες με αρκετά λάθη.

Ενηλικίωση:

• Κρύβει δυσκολίες στο διάβασμα,

• Βασίζεται στη μνήμη,

• Συχνά φαίνονται καλά ανεπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες,

• Μπορεί να φαίνεται δυσκολία στην κατανόηση χρόνου (φτάνει κάπου γρήγορα, αργά και βασίζεται σε ψηφιακό ρολόι),

• Συχνά δείχνει καλή χωρική επίγνωση (μηχανικός, αρχιτέκτονας, σχεδιαστής, καλλιτέχνης, τεχνίτες).

  Εάν τα παραπάνω χαρακτηριστικά σας φαίνονται γνώριμα στο παιδί ή μαθητή σας, παρακαλώ επικοινωνήστε με κάποιο ειδικό ο οποίος θα μπορεί να σας βοηθήσει περαιτέρω, είτε με διερεύνηση, πρόγραμμα παρέμβασης ή αξιολόγηση (διαβάστε περισσότερα εδώ και εδώ).