Θυμός: Τρόποι να βοηθήσετε τα παιδιά σας να ηρεμήσουν
Θυμός. Ένα έντονο αλλά φυσιολογικό συναίσθημα που βιώνουμε ως ανθρώποι, ανεξαρτήτως ηλικίας. Για τα παιδιά ο θυμός είναι δύσκολο να κατανοήσουν και να χειριστούν. Το κάθε παιδί μπορεί να ωφεληθεί από δεξιότητες διαχείρισης θυμού. Την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να διαχειριστείτε την οργή ενός νήπιου, ή πόλεμο πείσματος ενός εφήβου, προσπαθήστε μια από τις παρακάτω φράσεις:
Ως γονείς ή ενήλικες, κατανοούμε όταν τα παιδιά μας συμπεριφέρονται ανώριμα. Αντί να το χαρακτηρίζετε, σκεφτείτε να βοηθάτε στην έκφραση των έντονων συναισθημάτων τους με σωστό τρόπο, όπως «Όλοι μας μερικές φορές έχουμε έντονα συναισθήματα. Είναι εντάξει, θα περάσουν». Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, τόσο μεγαλύτερα είναι και τα προβλήματα που βιώνουν. Λέγοντας τους ότι τα μεγάλα παιδιά δεν θυμώνουν ή αγχώνονται δεν είναι μόνο αναληθής·, αλλά έτσι ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να αποφεύγουν τέτοια συναισθήματα, εμποδίζοντας την διαχείριση τους με υγιής τρόπο.
Αφήστε τα παιδιά σας να σκεφτούν τη διαδικασία της μετάβασης. Θέλετε να φύγετε από το σπίτι και βλέπετε το παιδί σας να μπαίνει σε αντιπαράθεση μαζί σας (power struggle). Αντί να φωνάξετε ή να αναγκάσετε το παιδί να ακολουθήσει τις οδηγίες σας με φωνές, άρα δημιουργώντας και μια αρνητική κατάσταση, πέστε του «Τι χρειάζεται να κάνεις για να είσαι έτοιμος να φύγουμε;». Αυτό βοηθά στην αποφυγή ενός αγώνα εξουσίας, δίνοντας τους την ευκαιρία να κατανοήσουν ότι υπάρχει μετάβαση σε νέα δραστηριότητα.
Αμέτρητες φορές μπαίνουμε στο δωμάτιο των παιδιών μας, αντικρίζουμε ένα χάος και σκεφτόμαστε ότι θα χάσουμε τον έλεγχο! Αντί να επικεντρωθείτε στο συντριπτικό έργο του καθαρισμού ενός τεράστιου χάους, αλλάξτε το στόχο στο να αρχίσετε. Αντί να τιμωρήσετε το παιδί μέχρι να καθαρίσει το δωμάτιο του, επικεντρωθείτε στην εκκίνηση της καθαριότητας, όπως «Τι θα έλεγες να αρχίσουμε να καθαρίζουμε αυτό το μικρό κομμάτι του δωματίου σου; Θα σε βοηθήσω!». Δίνετε την ώθηση και την ορμή για να συνεχίσει το παιδί.
Όταν νιώθετε ότι το παιδί σας έφτασε στα όρια σας, αντί να το εκφράζετε άμεσα, δώστε στα παιδιά σας ένα οπτικό τρόπο να εκφράσουν τα συναισθήματα τους. Για παράδειγμα, «αν το πράσινο είναι ηρεμία, κίτρινο εκνευρισμός και κόκκινο θυμός, εγώ είμαι στο κίτρινο προς κόκκινο. Εσύ τι χρώμα είσαι; Τι μπορούμε να κάνουμε για να επιστρέψουμε στο πράσινο;» Μπορεί να σας εκπλήξει αυτό που λένε και οι λύσεις που προτείνουν.
Το παιδί σας σας έφτασε στα όρια. Θέλετε να τον στείλετε στο δωμάτιο του μέχρι να ηρεμίσει. Σκεφτείτε, όμως, το μήνυμα που δείχνετε στο παιδί σας αν τον στείλετε στην απομόνωση με αρνητικό ή θυμωμένο τόνο - δείχνετε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το παιδί σας. Αναδιατυπώστε αυτό που θέλετε να πείτε, δίνοντας μια θετική νότα, όπως «Θα μείνω εδώ μέχρι να είσαι έτοιμος για αγκαλιά.» Με αυτό τον τρόπο, δίνετε στο παιδί σας χώρο και χρόνο μέχρι να είναι έτοιμο να επανενταχθεί, και το διαβεβαιώνετε ότι θα είστε πάντα εκεί.
Συχνά οι γονείς νιώθουν σαν ένα ραδιόφωνο, επαναλαμβάνοντας το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά. Την επόμενη φορά που νιώθετε ότι εκνευρίζεστε επειδή το παιδί σας δεν ακολουθεί την οδηγία σας, ζητήστε του να επαναλάβει αυτό που ακούει, έτσι παγιώνει το μήνυμα σας. Όπως, «Καταλαβαίνω ότι δεν με άκουσες την πρώτη φορά. Τι λες αν όταν σου το πω, να μου το ψιθυρίσεις πίσω;» - Η αλλαγή έντασης ήχου προσθέτει ένα στοιχείο διασκέδασης.
Οι συνέπειες είναι μέρος του γονεϊκού ρόλου. Αντιστρέψετε τη φράση της τιμωρίας, δίνοντας έμφαση την επανασύνδεση αντί την απομόνωση - αντί να στείλετε το παιδί μόνο του τιμωρία, πέστε του «Φαίνεται ότι δεν είσαι έτοιμη να χρησιμοποιήσεις τα ευγενικά σου χέρια τώρα, ας πάμε να καθίσουμε λίγο έξω μαζί.»
Για παιδιά νήπιας ηλικίας, η οργή είναι ένας τρόπος να ασκήσουν έλεγχο κάποιας κατάστασης. Δίνοντας στο παιδί σας την επιλογή, του δίνετε κάποια μορφή έλεγχου με αποδεκτό τρόπο. Σκεφτείτε την επόμενη φορά που θέλετε απεγνωσμένα να βουρτσίσει τα δόντια του, να του δώσετε την επιλογή: «Θέλεις να βουρτσίσεις τα δόντια του Έλμο πρώτα ή τα δικά σου;»
Μερικές φορές τα παιδιά γκρινιάζουν χωρίς να το συνειδητοποιούν. Ζητώντας τους να αναδιατυπώσουν με χαμηλότερο τόνο τα συναισθήματα τους, τους μαθαίνετε ότι ο τρόπος που μιλούν έχει σημασία. Για παράδειγμα, «Τι λες να το επαναλάβεις στα γρήγορα με την κανονική σου φωνή;»
Αμέτρητες οι φορές που το παιδί μας πέφτει θύμα στα συναισθήματα του, και ελέγξουν τη συμπεριφορά του. Το αποτέλεσμα; Να νιώθουμε ντροπιασμένοι από το παιδί μας να φωνάζει στη μέση της υπεραγοράς επειδή εμείς αρνούμαστε να του αγοράσουμε τη σοκολάτα που θέλει. Αντί να πέσετε και εσείς θύμα στα συναισθήματα του παιδιού σας ή τα δικά σας, ζητήστε του «Ας πάμε κάπου μόνοι μας να το λύσουμε.» Να θυμάστε, επίκεντρο είναι το ίδιο το παιδί και τα συναισθήματα του. Αφαιρέστε τους δυο σας από την κατάσταση, και ενισχύστε την ομαδική προσπάθεια χωρίς να εστιαστείτε στη συμπεριφορά.
Διδάξτε τα παιδιά σας πως να αναγνωρίσουν και να κυβερνούν τα συναισθήματα τους, λειτουργώντας ως μοντέλα μίμησης. Σκεφτείτε μια από τις αμέτρητες φορές που τσακώνεστε με το παιδί σας, και νιώθετε φορτισμένοι - αντί να πείτε ότι δεν θέλετε να ασχοληθείτε άλλο μαζί του, προσπαθήστε να είστε ειλικρινής μαζί του, επίσης μαθαίνοντας του παραδειγματικά κάποιο τρόπο «Αρχίζω να εκνευρίζομαι. Θα είμαι εκεί να παίρνω μερικές βαθιές αναπνοές μέχρι να ηρεμήσω.»
Έχετε εκνευριστεί με το παιδί σας, και θέλετε να του πείτε ότι δεν θέλετε να το συζητήσετε άλλο και θα λήξετε τη συζήτηση. Σκεφτείτε να το πείτε με θετικό τρόπο, όπως «Σε αγαπώ. Χρειάζομαι να καταλάβεις ότι δεν είναι εντάξει να ___. Υπάρχει κάτι που χρειάζεσαι να καταλάβω εγώ;». Διατηρείτε ανοικτές τις γραμμές επικοινωνίας, εκφράζοντας ταυτόχρονα το συναίσθημα με υγιείς τρόπο.
Αντί να φωνάξετε πίσω στο παιδί σας να σταματήσει να φωνάζει - μπορείτε να δείξετε εσείς τρόπους από το παιδί σας να ηρεμίσει. «Θα προσποιηθώ ότι θα φυσήξω κεριά γενεθλίων. Θες να το κάνεις μαζί μου;» Οι βαθιές αναπνοές βοηθούν στην αποκατάσταση του σώματος σε ήρεμη κατάσταση. Νιώστε άνετα να προτείνετε παιχνιδιάρικους τρόπους για την εμπλοκή αναπνοής επιταχύνοντας και τη συνεργασία!
Όλοι έχουμε ζήσει με παιδιά που τείνουν να ρίχνουν τα παιχνίδια τους ή άλλα αντικείμενα. Επόμενη φορά που θα σκεφτείτε να του πείτε να σταματήσει να ρίχνει πράγματα, χρησιμοποιήστε μια διαφορετική τεχνική: «Όταν πετάς τα παιχνίδια σου, σκέφτομαι ότι δεν σου αρέσει να παίζεις μαζί τους. Αυτό συμβαίνει;» Αυτή η τεχνική είναι σχεδιασμένη να βοηθά στην επικοινωνία συναισθημάτων χωρίς αντιπαράθεση. Όχι μόνο ενθαρρύνει την αποτελεσματική επικοινωνία, αλλά επίσης δείχνετε στο παιδί σας πως να μοιράζεται την άποψη του από διαφορετικές εκδοχές.
Τα συναισθήματα είναι όλα αποδεκτά - το σημαντικό είναι ο τρόπος που τα εκδηλώνουμε στους γύρω μας. Αν στο σπίτι έχετε παιδί που τείνει να χτυπά όταν είναι θυμωμένο, απογοητευμένο ή λυπημένο, καλό θα ήταν να ξεκαθαρίσετε έντονα ότι το συναίσθημα είναι αποδεκτό, αλλά η πράξη όχι. «Είναι εντάξει να θυμώνουμε, αλλά δε σε αφήνω να χτυπάς άλλους. Πρέπει να είμαστε ασφαλείς». Διαχωρίζετε τα δύο, έτσι βοηθώντας το παιδί σας να μάθει το ίδιο
Έχετε βρει άλλους αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης θυμού με τα παιδια σας; Σχολιάστε το παρακάτω!
Αν ξέρετε άλλους γονείς που μπορεί να βοηθηθούν από το άρθρο, κοινωποιείστε το μαζί τους!